Tác dụng: Ôn thận dương, trục hàn thấp.
Chủ trị:
+ Trị Thận dương hư lạnh, thoát vị, sán khí, hàn thấp cước khí.
Liều dùng: 2,4g -4g5.
--------------
Hoạt tính chống sưng cũa Fenugreek:

Hạt fenugreek đã được nghiên cứu vế tác dụng chống sưng, thử nghiệm trên chuột lang (albino) bị gây viêm bằng các chất gây sưng khác nhau. Hoạt tính chống sưng được so sánh với sodium salicylate. Dịch chiết từ hạt bằng ether có hoạt tính mạnh nhất (Indian Drugs Số February 1982). Một thử nghiệm khác cũng trên chuột, bị gây đau bằng acid acetic, bằng nhiệt (bị đặt trên đĩa nung nóng), dịch chiết từ hạt fenugreek được so sánh với pentazocine và diclofenac, kết quả ghi nhận phần tan trong nước của dịch chiết có hoạt tính chống sưng và làm giảm đau khá mạnh (Asian Pacific Journal of Clinical Nutrition Số 16-2007).

Khả năng kháng sinh:

Fenugreek đã được thử nghiệm về hoạt tính kháng sinh trên 26 loại vi trùng gây bệnh và cho thấy khả năng kháng sinh khá rộng (Natural Products Science Số 7-2001): Dầu béo và Phần không bị savon-hóa, trích từ hạt đều có hoạt tính kháng sinh khá mạnh.

Hoạt tính diệt ký sinh trùng Sốt rét:

Dịch chiết bằng các dung môi khác nhau từ lá fenugreek đã được thử nghiệm 'in vitró trên các chủng ký sinh trùng gây sốt rét Plasmodium falciparum (gồm các chủng còn mẫn cảm và các chủng đã kháng chloro quin). Kết quả cho thấy, dịch chiết bằng ethanol 50% có hoạt tính diệt ký sinh trùng mạnh nhất ở liều IC50=8.75 +/- 0.35 microg ml(-1) đối với plasmodium còn phản ứng với chloroquin và ở liều IC50= 10.25 +/- 0.35 microg ml (-1) đối với plasmodium đã kháng chloroquin. Các dịch chiết bằng butanol, chloroform và ethyl acetate tuy cũng có tác dụng nhưng yếu hơn nhiều (Evidence Based Complementary and Alternative Medi cines Số 2 tháng 5, 2008). Hạt fenugreek có khả năng diệt được ấu trùng (lăng quăng) của muổi đòn sóc Anopheles pharoensis: Nồng độ cao hơn 0.5% có thể diệt toàn bộ số lượng lăng quăng (Egyptian Society of Parasitology Số 36-2006).

Khả năng chống oxy-hóa:

Nhiều nghiên cứu trong công nghiệp thực phẩm đã cho thấy hạt fenugreek có thể hữu hiệu khi dùng làm chất chống oxy-hóa để bảo quản thực phẩm. Trong một thử nghiệm, tiềm năng chống oxy-hóa của fenugreek có thể so sánh được với các chất kháng oxy tổng hợp như butylated hydroxyanisole và butylated hydroxytoluene (Meat Science Số 57-2001); khả năng kháng-oxy của hạt fenugreek hoạt động rất tốt khi dùng bảo quản thịt heo xay (cà thịt tươi lẫn thịt đông lạnh).

Khả năng bảo vệ gan chống tác hại của rượu:

Các polyphenols trích từ hạt fenugreek được nghiên cứu về khả năng bảo vệ gan (nơi chuột) chống lại tác hại của rượu: Ruột bị gây hư gan bằng cho uống thenol 6g/kg mỗi ngày liên tục trong 60 ngày: các triệu chứng hư gan bao gồm các thông số về hoạt động của các men gan, giảm hạ các nhóm sulfohydryl, gia tăng các nhóm carbonyl proteins. Kết quả ghi nhận là fenugreek có hoạt tính tương tự như silymarin (dùng làm đối chứng), giúp cải thiện được các thay đổi bệnh lý ở gan gây ra do rượu (Cell Biology and Toxicology Số 24-2008).

Khả năng ngừa và trị sạn thận:

Hạt fenugreek được sử dụng tại Maroc để ngừa và trị sạn thận. Nghiên cứu tại ĐH Cadi-Aỳyad, Marrakech (Maroc) ghi nhận hiện tượng calci hóa trong thận và lượng calcium tổng cộng nơi các tế bào thận của chuột được cho uống dịch chiết từ hạt fenugreek thấp hơn rõ rệt so với nhóm đối chứng. Fenugreek cho thấy tương đối hiệu nghiệm trong tác dụng ngăn ngừa sự tạo sạn calcium oxalate (Phytotherapy Research Số 21-2007).

Fenugreek và Ung thư:

Trong một thử nghiệm thực hiện tại Đại học UAE (United Arab Emirates) hạt fenugreek cho thấy có hoạt tính bảo vệ được chuột chống lại ung thư vú, gây ra bởi 7,12 dimethylbenz (alpha) anthracene (DMBA). Liều 200 mg/ kg trọng lượng cơ thể ức chế rõ rệt hiện tượng phì vú do DMBA tạo ra, hoạt tính này được giải thích là do gây ra hiệu ứng tế bào được mã hóa để tự diệt (apoptosis) (Cell Biology International Số 29-2005). Dịch chiết từ hạt fenugreek bằng alcohol, khi thử nghiệm trên chuột bị gây ung thư loại Ehrlich ascites carcinoma (EAC) cho thấy khi chích qua màng phúc toan (trước và sau khi chuột bị cấy tế bào ung thư), fenugreek có thể ức chế sự tăng trưỡng của tế bào ung thư đến 70% (Phytotherapy Research Số 15-2001).

Độc tính và liều lượng khi sử dụng làm thuốc:

Fenugreek đã được sử dụng từ lâu đời để làm thực phẩm và không gây ra những phản ứng độc hại nào. Các nghiên cứu về độc tính cho thấy, cho chuột thử nghiệm ăn liên tục trong 90 ngày những liều lượng cao từ 2 đến 4 lần các liều dùng trị bệnh, đều không gây tác hại nào trên gan và máu (Phytotherapy Research Số 10-1996). Ngoài ra, khi cho các bệnh nhân tiểu đường dùng hạt theo liều 25 gram/ ngày, trong 24 tuần liên tục, không thấy có sự biến đổi trong các thông số về hoạt động của gan, thận và máu (Nutrition Research Số 16-1996) Tuy nhiên, bệnh nhân tiểu đường, khi dùng thêm fenugreek, cũng cần thông báo cho bác sĩ điều trị để tránh tình trạng mức đưởng hạ quá thấp khi dùng chung với các thuốc trị tiểu đường khác.

Liều thông thường: Hạt tán thành bột là 6 gram/ngày.

Theo Commission E (Đức), hạt fenugreek được chấp nhận làm thuốc giúp ăn ngon miệng dưới dạng trà dược (ngâm 0.5 gram trong 240 ml nước lạnh trong 3 giờ, lược và hâm nóng lại, có thể thêm mật ong khi uống) và dùng bên ngoài trị sưng da dưới dạng bột nhão để đắp.

Fenugreek trong Y dược dân gian:

Y dược cổ truyền Trung Hoa: dùng hạt làm dược liệu, gọi là Hồ lô bá. Hạt được xem là có vị đắng, tính ấm có các tác dụng "ôn thận", tán hàn và chỉ thống. Dùng trị các trường hợp trị tạng thận suy yếu, đau bao tử, đau ruột, sưng chân, thấp gây ra đau khớp khó đi lại.

Thu hái, sơ chế: Thu hái vào tháng 8, phơi khô hạt, bỏ hạt vào lọ cất dùng.
Phần dùng làm thuốc: Hạt.
Mô tả dược liệu: Hạt khô biểu hiện hình góc dẹt, chính giữa 2 mặt có một rãnh cạn, hình dáng không đồng đều, dài khoảng 3,2mm, bên ngoài biểu hiện màu vàng tro hoặc  màu vàng nhạt, trơn láng, chất cứng, có mùi thơm đặc biệt.
Bào chế: Rửa sạch ngâm rượu 1 đêm phơi nắng sao nóng hoặc sao qua dùng (Lý Thời Trân).
------------
Dược tính của fenugreek:

Fenugreek và Tiểu đường:
Hạt fenugreek là một trong số ít dược thảo được WHO và nhiều quốc gia công nhận là có hoạt tính giúp hạ đường trong máụ Rất nhiều nghiên cứu khoa học đã giúp chứng minh khả năng hạ đường của hạt fenugreek, khi thử trên thú vật và cả khi thử nghiệm lâm sàng nơi người (Phytotherapy Research Số 12-1998).
Hạt fenugreek, sử dụng đơn độc, hay dùng phối hợp với vanadate, tạo ra một sự bình thường hóa các men glucose-6-phosphatase và fructose-1,6-biphosphatase trong gan và thận của chuột bị tiểu đường. Hoạt tính hạ đường tăng cao hơn khi dùng dưới dạng phối hợp. Hạt fenugreek cũng có hoạt tính giúp bình thường hóa hoạt động của men glyoxalase I nơi gan của chuột bị tiểu đường (Indian Journal of Expe rimental Biology Số 37-1999). Khi cho chuột bình thường và chuột bị gây tiểu đường bằng alloxan dùng fenugreek ở những liều 2 và 8 g/kg hiệu ứng hạ glucose trong máu xẩy ra rất rõ rệt, hiệu ứng này tùy thuộc vào liều sử dụng (Journal of Ethnopharmacology Số 75-2001).

Khi thử trên thỏ, hạt và các dịch chiết khác nhau đều có những hoạt tính hạ đường (thử bằng test độ dung nạp glucose). Phần chứa nhiều alkaloid là phần có hoạt tính mạnh nhất (Indian Journal of Pharmaceutical Science Số May-June 1987)

Các nghiên cứu thực hiện trên những người tự nguyện đều ghi nhận tác dụng hạ đường của fenugreek, nhất là nơi những bệnh nhân bị tiểu đường, không tùy thuộc vào insulin (NIĐM): trong một thử nghiệm lâm sàng có kiểm soát, hoạt tính của 3 chế phẩm từ hạt (hạt tươi, hạt đun sôi và hạt nẩy mầm) được dùng cho 6 người bình thường và 6 bệnh nhân (các bệnh nhân dùng hạt tươi và hạt nẩy mầm), kết quả cho thấy hạt tươi và hạt nẩy mầm làm hạ glucose nơi tất cả 12 người, và hạt đun sôi không có tác dụng (Journal of Food Science and Techno logy Số 33-1996). Một thử nghiệm khác trên 21 bệnh nhân NIDM ghi nhận liều 15 gram hạt cho dùng một lần trong bữa ăn gây hạ glucose trong máu, và không gây những thay đổi về nồng độ insulin (Nutrition Research Số 16-1996). Ngoài ra, cũng trong một thử nghiệm trên 15 bệnh nhân NIĐM, cho dùng hạt fenugreek đã loại chất béo trong 10 ngày, gây hạ glucose trong máu (nhịn ăn đêm trước) và giảm lượng glucose đào thải qua nước tiểu đến 64%. Thữ nghiệm này cho rằng cơ chế tạo ra hạ đường trong máu của fenugreek có thể do hiệu ứng của chất sơ dinh dưỡng (Soluble dietary fiber) trên sự hâp thu glucose nơi ruột và do sự cải thiện hoạt tính ngoại vi của insulin (Nutrition Research Số 10-1990; British Journal of Nutri tion Số 97-2007).

Hạt fenugreek cũng làm giảm được một số triệu chứng của tiểu đường như khát nước, đi tiểu nhiều lần, yếu mệt và sụt cân.

Tại các bệnh viện ở Trung Hoa, Saponins tổng cộng trích từ hạt fenugreek đã được dùng phối hợp với sulfonylureas để trị tiểu đường cho thấy sự phối hợp đem lại những kết quả rất tốt, giúp bệnh nhân giảm được sulfonylurea và kiểm soát được mức đường hữu hiệu hơn (Chinese Journal of Integrative Medicine Số 14-2008).

Fenugreek và Cholesterol:

Một số nghiên cứu thực nghiệm nơi chuột đã chứng minh được hoạt tính làm hạ Cholesterol của fenugreek (Current Science Số 51-1982). Hạt fenugreek giúp ngừa gia tăng cholesterol nơi chuột cho ăn các thực phẩm hay một chế độ ăn uống chứa nhiều cholesterol (British Journal of Nutrition Số 69-1993).

Một acid amin đặc biệt, trích từ fenugreek: 4-hydroxyisoleucine 5 có khả năng gây hạ triglycerides trong máu đến 33%, cholesterol tỗng cộng đến 22% và acid béo tự do 14%, cùng với sự tăng tỷ lệ HDL-C/TC đến 39% khi thử trên chuột bọ bị gây cao mỡ trong máu (Bio organic & Medicinal Chemistry Letters Số 15-2006)

Saponin loại steroid, trích từ hạt fenugreek, thử nơi chuột, với liều mỗi ngày 12.5g/ 300g trọng lượng cơ thể làm hạ rõ rệt cholesterol trong huyết tương ở cả chuột bình thường lẫn chuột bị tiểu đường (Steroids Số 60-1995).

Kiêng kỵ: Âm hư hỏa vượng cấm dùng.
Bảo quản: Phòng ẩm, để nơi khô ráo, hay sâu mọt.
Đơn thuốc kinh nghiệm:
+ Trị tiểu trường khí thông, dùng Hồ lô ba sao tán bột, lần uống 6g với rượu Hồi hương (Trực Chỉ Phương).
+ Trị thận hư lạnh, sườn bụng trướng đầy: Hồ lô ba sao 60g, Thục phụ tử, Lưu hoàng, đều 24g, tán bột, chưng rượu hồ làm viên bằng hạt ngô đồng lớn, lần uống 30-40 viên với nước muối (Thánh Tế Tổng Lục).
+ Trị nổi cục nổi hòn trong bụng do lãnh khí: Hồ lô ba, ngâm rượu phơi nắng cho khô, Kiều mạch sao nghiền với miến, mỗi thứ 120g, Hồi hương 30g tán bột, trộn hồ với rượu làm viên bằng hạt ngô đồng lớn, lần uống 50 viên với nước lúc đói, liên tục 2 tháng, khi đại tiện ra mũi trắng là tốt (Quảng Tâm Pháp Phụ Phương).
+ Trị sán khí sưng đau, thoát vị ruột khí suy ở hạ nguyên lâu ngày không đỡ: Trầm hương, Mộc hương, mỗi thứ nửa lượng, Hồ lô ba (tẩm rượu sao), tiểu Hồi hương (sao) mỗi thứ 60g, tán bột, trộn với rượu hồ làm viên to bằng hạt ngô đồng lớn, mỗi lần uống 50 viên với nước muối (Trầm Hương Nội Tiêu Hoàn – Cục Phương).
+ Trị khí công lên làm đau đầu dùng Hồ lô ba (sao), Tam lăng ngâm rượu sấy khô đều 15g, Can khương (luộc) 6g 5, tán bột, lần uống 6g với Rượu nóng hoặc nước Gừng (Tế Sinh Phương).
+ Trị cước khí do hàn thấp, đau nhức thắt lưng, đùi, đi bộ yếu, dùng Hồ lô ba ngâm rượu một đêm, sấy khô, Phá cố chỉ (sao thơm), mỗi thứ 120g, lấy trái Mộc qua gọt ở đỉnh khoét bỏ ruột rồi cho thuốc vào đầy, đậy nắp lại, chưng chín, đâm bột làm thành viên lớn bằng hạt Ngô đồng, lần uống 27 viên với rượu nóng lúc đói bụng (Dương Thị Gia Tàng Phương).
+ Trị chứng bồn chồn khí ở tiểu trường của trẻ con cũng như người lớn, tụ lại một bên bụng ở bụng dưới như cái trứng chạy lên chạy xuống đau không chịu nổi: Hồ lô ba, Tiểu hồi hương, Ba kích thiên, Xuyên ô, Xuyên luyện tử, Ngô thù. Tán bột, chế với rượu hồ làm viên (Cục Phương).
Tham khảo: Hồ lô ba là thuốc dùng cho ‘mệnh môn hữu thận’ cho nên nó có thể tránh được nguyên dương mà hồi được hư lạnh, Hồ lô ba được Lưu hoàng, Phụ tử trị hư lạnh sắc mặt xanh đen, sườn bụng trướng đầy, Hồ lô ba được Hồi hương, Đào nhân trị khí lạnh ở bàng quang, H